Wie soll der Mächtige regieren?
Im Jahr 428 v. Chr. war Mytilene auf Lesbos vom Attisch-Delischen Seebund abgefallen. Die Athener wollten diesen Verlust nicht tatenlos hinnehmen und eroberten die Stadt 427 v. Chr. zurück. Um für alle übrigen Bündnispartner ein Zeichen zu setzen, bechloss die Volksversammlung in Athen zunächst, Mytilene hart zu bestrafen: Alle Männer sollten hingerichtet, Frauen und Kinder in die Sklaverei verkauft werden. Schon am darauf folgenden Tag kam es aber zu einer zweiten Beratung, in der sich vor allem folgende Meinungen gegenüberstanden:
3
6
9
12
15
Κλέων, ᾧ μάλιστα ἐπίστευε ὁ δῆμος μετὰ τὸν τοῦ Περικλέους θάνατον, ἀνέστη καὶ εἶπε τοιάδε· „Πολλάκις ἤδη ἔγνων ὑμᾶς ἀδυνάτους ὄντας ἑτέρων ἄρχειν. Ἀνάγκη γὰρ τοὺς ἀρχομένους φοβεῖσθαι τοὺς ἄρχοντας βεβαίους ὄντας.Ὑμεῖς δὲ ἀεὶ μεταβάλλετε τὴν γνώμην καὶ νῦν καθίστατε τὴν πόλιν εἰς κίνδυνον ἐλεοῦντες τοὺς Μυτιληναίους τοὺς ἀδικοῦντας ὑμᾶς. Μὴ ἀναστήσητε τοὺς ἐναντίους, ἀλλὰ κατά-βάλετε (!) αὐτοὺς σύμπαντας ζημίᾳ βαρυτάτῃ. Οὕτω γὰρ δια-σώσετε (!) τὴν ἡγεμονίαν.“
Τῷ δὲ Κλέωνι τοιαῦτα εἰπόντι ἀντ-έστη (!) Διόδοτος καὶ καταστὰς ἐπὶ τὸ πλῆθος γνώμην ἀπεφήνατο ὧδε· „Ἄριστα ἂν καθισταῖσθε τὰ τῆς πόλεως, εἰ δικάζοιτε χωρὶς τάχους1 καὶ ὀργῆς προσέχοντες μόνον τούτοις, ἃ ἂν λυσιτελῇ τῇ πόλει. Ἐννοεῖτε οὖν· τί κέρδος ὑμῖν ἔσται ζημιώσασι πάντας τοὺς Μυτιληναίους, αἰτίους καὶ ἀν-αιτίους (!); Χρήματα οὐκέτι εἰς-έλτοι (!) ὰν ἐκ τῆς Μυτιλήνης καὶ ἐχθροὶ ἂν εἶτε πᾶσι τοῖς ἄλλοις συμμάχοις, οἳ οὐ παύσονται πράγματα παρέχοντες. Κολάσατε οὖν τοὺς αἰτίους τῆς στάσεως, ἀλλὰ μὴ πάντα τὸν δῆμον.“
_______________________________
1) τὸ τάχος, -ους: Subst. zu ταχύς