|
|||
Thukydides, Peloponnesischer Krieg1,21–22 Methodenkapitel |
|||
I
Griechischer Text nach Jones (Oxford)
Z.
Kommentar / Übersetzung
21 2 Ἐκ δὲ τῶν εἰρημένων τεκμη- ρίων ὅμως τοιαῦτα ἄν τις νομίζων μάλιστα, ἃ διῆλθον, οὐχ ἁμαρτάνοι, καὶ οὔτε, ὡς ποιηταὶ ὑμνήκασι περὶ αὐτῶν ἐπὶ τὸ μεῖζον κοσμοῦντες, μᾶλλον πιστεύων, οὔτε, ὡς λογογράφοι ξυνέθεσαν ἐπὶ τὸ προσαγωγότερον τῇ ἀκροάσει ἢ ἀληθέ- στερον, ὄντα ἀνεξέλεγκτα καὶ τὰ πολλὰ ὑπὸ χρόνου αὐτῶν ἀπίστως ἐπὶ τὸ μυθῶδες ἐκνενικηκότα, ηὑρῆσθαι δὲ ἡγησά- μενος ἐκ τῶν ἐπιφανεστάτων σημείων ὡς παλαιὰ εἶναι ἀποχρώντως. Καὶ ὁ πόλεμος οὗτος, καίπερ τῶν ἀνθρώπων ἐν ᾧ μὲν ἂν πολεμῶσι τὸν παρόντα αἰεὶ μέγιστον κρινόντων, παυσαμένων δὲ τὰ ἀρχαῖα μᾶλλον θαυμαζόντων, ἀπ᾽ αὐτῶν τῶν ἔργων σκοποῦσι δηλώσει ὅμως μείζων γεγενημένος αὐτῶν. 5 10
[Übersetzung]
1 τὰ εἰρημένα: das Gesagte Stf — 2 ἄν … οὐχ ἁμαρτάνοι: Potentialis! — τοιαῦτα … τις νομίζων μάλιστα: wörtl.: wenn jemand das, was ich dargelegt habe (ἃ διῆλθον), im wesentlichen (μάλιστα) als Sobeschaffenes (τοιαῦτα) annimmt; man könnte auch ein εἶναι erg. (➝ AcI) — 3 ὑμνήκασι: Pf. v. ὑμνέω (➝ Hymnus) — ἐπὶ τὸ μεῖζον κοσμοῦντες: durch Ausschmückung (κοσμέω) vergrößern (μεῖζον) — 4 λογογράφοι: (ionische) Geschichtenerzähler wie Hellanikos v. Mytilene, Hekataios v. Milet, Herodot v. Halikarnass. — 5 ξυνέθεσαν: → Stf; darstellen, abfassen — ἐπὶ τὸ προσαγωγότερόν τινι: verlockender (für jmd./etw.) — ἡ ἀκρόασις, -εως: das Zuhören — 6 ἀνεξέλεγκτος: unbeweisbar — τὰ πολλὰ … αὐτῶν: das meiste von ihnen — ὑπὸ χρόνου: durch die Länge der Zeit — 7 ἐπὶ τὸ μυθῶδες ἐκνενικηκότα: sich ins Mythische übersteigert haben — ηὑρῆσθαι: → Stf — 8 ὡς παλαιὰ εἶναι: für ihr Alter — 9 ἀποχρώντως: ausreichend [Satzanalyse Abschn. 1] 9 ὁ πόλεμος οὗτος: Der HS wird hat sein Prädikat in Z. 12 δηλώσει (→ Stf) — καίπερ τῶν ἀνθρώπων … μὲν … κρινόντων: konz. Gen. abs., wird fortgesetzt mit παυσαμένων δὲ … θαυμαζόντων: obwohl die Menschen … beurteilen, nach dem sie aber aufgehört haben … bewundern — ἀπ᾽ αὐτῶν τῶν ἔργων: von den Tatsachen selbst her — 12 σκοποῦσι: Part. Präs. (Dat. Pl. m.) 22 2 3 4 Kαὶ ὅσα μὲν λόγῳ εἶπον ἕκαστοι ἢ μέλλοντες πολεμή- σειν ἢ ἐν αὐτῷ ἤδη ὄντες, χαλεπὸν τὴν ἀκρίβειαν αὐτὴν τῶν λεχθέντων διαμνημονεῦσαι ἦν ἐμοί τε, ὧν αὐτὸς ἤκουσα, καὶ τοῖς ἄλλοθέν ποθεν ἐμοὶ ἀπαγγέλλουσιν· ὡς δ᾽ ἂν ἐδόκουν ἐμοὶ ἕκαστοι περὶ τῶν αἰεὶ παρόντων τὰ δέοντα μάλιστ᾽ εἰπεῖν, ἐχομένῳ ὅτι ἐγγύτατα τῆς ξυμπάσης γνώμης τῶν ἀληθῶς λεχθέντων, οὕτως εἴρηται. Τὰ δ᾽ ἔργα τῶν πραχθέντων ἐν τῷ πολέμῳ οὐκ ἐκ τοῦ παρατυχόντος πυνθα- νόμενος ἠξίωσα γράφειν, οὐδ᾽ ὡς ἐμοὶ ἐδόκει, ἀλλ᾽ οἷς τε αὐτὸς παρῆν καὶ παρὰ τῶν ἄλλων ὅσον δυνατὸν ἀκριβείᾳ περὶ ἑκάστου ἐπεξελθών. Ἐπιπόνως δὲ ηὑρίσκετο, διότι οἱ παρόντες τοῖς ἔργοις ἑκάστοις οὐ ταὐτὰ περὶ τῶν αὐτῶν ἔλεγον, ἀλλ᾽ ὡς ἑκατέρων τις εὐνοίας ἢ μνήμης ἔχοι. Καὶ ἐς μὲν ἀκρόασιν ἴσως τὸ μὴ μυθῶδες αὐτῶν ἀτερπέστερον φανεῖται· ὅσοι δὲ βουλήσονται τῶν τε γενομένων τὸ σαφὲς σκοπεῖν καὶ τῶν μελλόντων ποτὲ αὖθις κατὰ τὸ ἀνθρώπινον τοιούτων καὶ παραπλησίων ἔσεσθαι, ὠφέλιμα κρίνειν αὐτὰ ἀρκούντως ἕξει. Κτῆμά τε ἐς αἰεὶ μᾶλλον ἢ ἀγώνισμα ἐς τὸ παραχρῆμα ἀκούειν ξύγκειται. 15 20 25 30
[Übersetzung]
15 ὅσα μὲν λόγῳ εἶπον: was sie in ihren Reden sagten; steht in Korrelation mit Z. 21: Τὰ δ᾽ ἔργα τῶν πραχθέντων — ἕκαστοι: jede der beiden Kriegsparteien — 16 ἐν αὐτῷ ἤδη ὄντες: im Krieg bereits sein — χαλεπὸν … ἦν: gehört zusammen: es war schwierig; davon hängen die Dative ἐμοί Z. 17 und τοῖς … ἀπαγγέλλουσιν Z. 18 ab — ἡ ἀκρίβεια hier: Wortlaut — 17 τῶν λεχθέντων: dessen, was gesagt worden ist — διαμνημονεῦσαι: genau wiedergeben — ὧν: = τούτων, ἅ (Attraktion des Relativums) — 18 ἄλλοθέν ποθεν: anders woher — 19 περὶ τῶν αἰεὶ παρόντων: über die/aufgrund der jeweils vorherrschenden Lage — 20 ἐχομένῳ: Dat. hängt von ἐμοί Z. 19 ab: indem ich mich daran hielt — ὅτι m. Superl.: möglichst — 21 οὕτως εἴρηται: so sind die Reden wiedergegeben worden — τὰ ἔργα τῶν πραχθέντων m. Superl.: die tatsächlichen Vorfälle Stf; Satzstruktur: οὐκ ἐκ τοῦ π. … οὐδ᾽ ὡς ἐμοὶ ἐδόκει, ἀλλ᾽ οἷς τε αὐτὸς παρῆν nicht zufällig … und nicht …, sondern … — 22 ἐκ τοῦ παρατυχόντος: zufällig — 23 ἀξιόω hier: für richtig halten — οἷς … αὐτὸς παρῆν: wobei ich selbst zugegen war — 24 παρὰ τῶν ἄλλων: was ich von anderen erfuhr — ὅσον δυνατὸν: so viel wie möglich — 25 ἐπεξέρχομαι: genau erforschen — ἐπιπόνως: mühsam — 27 ὡς ἑκατέρων τις εὐνοίας ἢ μνήμης ἔχοι: jeder nach Wohlwollen oder Gedächtnis — 28 ἀτερπέστερον: ziemlich unattraktiv — 32 ἀγώνισμα: konkretes Element (Endung -μα) eines ἄγων — ἐς τὸ παραχρῆμα: für den Augeblick |
|||
|