|
|||
Homer, Odyssee, 6. Gesangζ 148–185 (Odysseus und Nausikaa) |
|||
ζ
Griechischer Text
Kommentar / Übersetzung
148
150 155 160 165 170 175 180 185 Αὐτίκα μειλίχιον καὶ κερδαλέον φάτο μῦϑον.
„Γουνοῦμαί σε, ἄνασσα· ϑεός νύ τις, ἦ βροτός ἐσσι; εἰ μέν τις ϑεός ἐσσι, τοὶ οὐρανὸν εὐρὺν ἔχουσιν, Ἀρτέμιδί σε ἐγώ γε, Διὸς κούρῃ μεγάλοιο, εἶδός τε μέγεϑός τε φυήν τ᾽ ἄγχιστα ἐίσκω· εἰ δέ τίς ἐσσι βροτῶν, τοὶ ἐπὶ χϑονὶ ναιετάουσιν, τρὶς μάκαρες μὲν σοί γε πατὴρ καὶ πότνια μήτηρ, τρὶς μάκαρες δὲ κασίγνητοι· μάλα πού σφισι ϑυμὸς αἰὲν ἐυφροσύνῃσιν ἰαίνεται εἵνεκα σεῖο, λευσσόντων τοιόνδε ϑάλος χορὸν εἰσοιχνεῦσαν. Κεῖνος δ᾽ αὖ περὶ κῆρι μακάρτατος ἔξοχον ἄλλων, ὅς κέ σ᾽ ἐέδνοισι βρίσας οἶκόνδ᾽ ἀγάγηται. Οὐ γάρ πω τοιοῦτον ἴδον βροτὸν ὀφϑαλμοῖσιν, οὔτ᾽ ἄνδρ᾽ οὔτε γυναῖκα· σέβας μ᾽ ἔχει εἰσορόωντα. Δήλῳ δή ποτε τοῖον Ἀπόλλωνος παρὰ βωμῷ φοίνικος νέον ἔρνος ἀνερχόμενον ἐνόησα· ἦλϑον γὰρ καὶ κεῖσε, πολὺς δέ μοι ἕσπετο λαός, τὴν ὁδὸν, ᾗ δὴ μέλλεν ἐμοὶ κακὰ κήδε᾽ ἔσεσϑαι. Ὣς δ᾽ αὔτως καὶ κεῖνο ἰδὼν ἐτεϑήπεα ϑυμῷ δήν, ἐπεὶ οὔ πω τοῖον ἀνήλυϑεν ἐκ δόρυ γαίης, ὡς σέ, γύναι, ἄγαμαί τε τέϑηπά τε, δείδια δ᾽ αἰνῶς γούνων ἅψασϑαι· χαλεπὸν δέ με πένϑος ἱκάνει. Χϑιζὸς ἐεικοστῷ φύγον ἤματι οἴνοπα πόντον· τόφρα δέ μ᾽ αἰεὶ κῦμ᾽ ἐφόρει κραιπναί τε ϑύελλαι νήσου ἀπ᾽ Ὠγυγίης. Νῦν δ᾽ ἐνϑάδε κάββαλε δαίμων, ὄφρ᾽ ἔτι που καὶ τῇδε πάϑω κακόν· οὐ γὰρ ὀίω παύσεσϑ᾽, ἀλλ᾽ ἔτι πολλὰ ϑεοὶ τελέουσι πάροιϑεν. Ἀλλά, ἄνασσ᾽, ἐλέαιρε· σὲ γὰρ κακὰ πολλὰ μογήσας ἐς πρώτην ἱκόμην, τῶν δ᾽ ἄλλων οὔ τινα οἶδα ἀνϑρώπων, οἳ τήνδε πόλιν καὶ γαῖαν ἔχουσιν. Ἄστυ δέ μοι δεῖξον, δὸς δὲ ῥάκος ἀμφιβαλέσϑαι, εἴ τί που εἴλυμα σπείρων ἔχες ἐνϑάδ᾽ ἰοῦσα. Σοὶ δὲ ϑεοὶ τόσα δοῖεν ὅσα φρεσὶ σῇσι μενοινᾷς, ἄνδρα τε καὶ οἶκον, καὶ ὁμοφροσύνην ὀπάσειαν ἐσϑλήν· οὐ μὲν γὰρ τοῦ γε κρεῖσσον καὶ ἄρειον, ἢ ὅϑ᾽ ὁμοφρονέοντε νοήμασιν οἶκον ἔχητον ἀνὴρ ἠδὲ γυνή· πόλλ᾽ ἄλγεα δυσμενέεσσι, χάρματα δ᾽ εὐμενέτῃσι, μάλιστα δέ τ᾽ ἔκλυον αὐτοί.“
[Übersetzung]
— 148 μειλίχιος vgl. V. 143
— κερδαλέον vgl. κερδίων V. 145
— 149 γουνόομαι bei den Knien anflehen
— ἄνασσα Herrin (f. von ἄναξ)
— 152 ἄγχιστα Adv. am engsten, am ehesten
— ἐίσκω gleich machen, vergleichen
— 153 ἡ χϑών, χϑονός Erde
— ναιετάω bewohnen
— 155 ὁ κασίγνητος Bruder, naher Verwandter
— 156 ἡ εὐφροσύνη Freude
— ἰαίνω warm werden
— εἵνεκα σεῖο deinetwegen (att.: ἕνεκα σοῦ)
— 157 λευσσόντων v. λεύσσω sehen; Gen. abs. mit dem log. Subjekt „Vater, Mutter, Brüder“
— τὸ ϑάλος, -ους Sprössling, Kind
— εἰσοιχνεῦσαν hier: εἰσοιχνέω χορόν zum Reigentanz gehen
— 158 περί Adv. weitaus
— τὸ κῆρ, κῆρος Herz; daher κῆρι im Herzen
— μακάρτατος Superl. v. μάκαρ, μάκαρος = μακάριος
— ἔξοχον ἄλλων vor allen anderen
— 159 τὰ ἔεδνα, -ων Brautgaben, Mitgift
— βρίθω τινί mit etw. beladen sein
— ἀγάγηται Konj. Aor. Med. → Stf
— 161 τὸ σέβας Scheu, Ehrfurcht, Staunen
— 162 Δήλῳ v. Δῆλος Dēlos (Insel, auf der Apollon und Artemis unter einer Palme geboren wurden)
— τοῖον = τοιοῦτον
— 163 ὁ φοῖνιξ, -ικος Dattelpalme
— τὸ ἔρνος -ους Spross, Zweig
— ἀνέρχομαι Aor. ἀνήλυϑον emporwachsen
— 164 κεῖσε = ἐκεῖ-σε
— 165 τὴν ὁδὸν, ᾗ auf dem Weg, auf welchem
— τὸ κῆδος, -ους Sorge, Leid
— 166 αὔτως ebenso
— ἐτεϑήπεα v. τέϑηπα (Pf. m. Präs.-Bedeutg.) staunen
— 167 δήν lange Zeit
— τὸ δόρυ, δόρατος Stamm; Schaft, Speer
— 167 ἄγαμαι bewundern
— δείδια m. Inf. Bedenken haben etw. zu tun
— αἰνῶς Adv. sehr
— 169 τὸ πένϑος, -ους Leid
— 170 χϑιζός gestern
— οἴνοψ, -οπος weinfarben
— 171 τόφρα solange
— τὸ κῦμα, -ατος Welle, Woge
— φορέω tragen
— κραιπνός, -ή, -όν reißend, schnell
— ἡ ϑύελλα, -ης Sturm, Wirbelwind
— 172 κάββαλε (Assimilation des Präfixes) Aor. v. καταβάλλω niederwerfen, (hin)werfen
— 173 ὄφρα solange als, (solange) bis
— τῇδε hier
— ὀίω glauben
— 174 πάροιϑεν zuvor
— 175 ἐλεαίρω Mitleid haben
— μογήσας v. μογέω sich abmühen, mühevoll erdulden (vgl. μόγις)
— 178 τὸ ῥάκος, -ους Lumpen
— ἀμφιβαλέσϑαι sich etwas umlegen
— 179 εἴλυμα σπείρων Tuch zum Einwickeln (der Wäsche)
— 180 μενοινάω begehren
— 181 ἡ ὁμοφροσύνη Eintracht
— ὀπάσειαν v. ὀπάζω mitgeben, verleihen
— 182 τοῦ Gen. comparatonis des Demonstrativpronomens im Neutrum: als dieses
— ἀρείων, ἄρειον besser
— 183 ὁμοφρονέοντε (Dual) = ὁμοφρονέοντες
— τὸ νόημα, -ατος Gedanke, Denken
— ἔχητον (Dual) = ἔχωσιν
— 184 δυσμενής, -ές feindselig
— 185 τὸ χάρμα, -ατος Freude
— εὐμενέτης, -ου freundlich, wohlgesinnt
— κλύω hören; hier: erfahren, erleben; ἔκλυον ist gnomischer Aorist.
|
|||