Ὁ Ἀπόλλων τὸ ἐν Δελφοῖς μαντεῖον ἱδρύσατο κατεργασάμενος τὸν Πύθωνα. Ἐκ δὲ τούτου τοῦ ὀνόματος ἡ ἱέρεια, ἣ τὰ τοῦ Ἀπόλλωνος βουλεύματα κηρύττει, ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων Πυθία ὀνομάζεται. Καὶ oἱ ἐν Δελφοῖς ἀγῶνες ὄνομα ἔχουσι τὰ Πύθια
1.
Καὶ ὁ Ἡρακλῆς ποτε κακῇ τινι νόσῳ
2 πιεζόμενος εἰς Δελφοὺς παρεγένετο. Τῆς δὲ Πυθίας μαντεύσασθαι οὐ βουλομένης ὁ Ἡρακλῆς εἰς μεγάλην ὀργὴν ἐνέπεσεν· „Ὦ Ἄπολλον“, ἔφη, „ἅτε ἀλγεινῇ νόσῳ πιεζόμενος ἦλθον εἰς τὸ σὸν μαντεῖον. Πολλοῖς ἀνδράσι καὶ γυναιξὶν ἔξεστι βοηθείας τυγχάνειν παρὰ σοῦ. Διὰ τί νῦν μέλλεις ἐμέ, τὸν σεαυτοῦ ἀδελφόν, σώσειν;“
Der Dreifußstreit. Rotfigurige Schale des Phintias, um 520 v. Chr.
Μαινόμενος ἐβουλεύσατο τὸν τῆς Πυθίας τρίποδα
3 ἁρπάσαι. Ἐπεὶ νὺξ ἐγένετο, εἰς τὸ ἱερὸν ἦλθεν. Ἀπόλλων δὲ ταῦτα ᾔσθετο καὶ τὸν ἑαυτοῦ ἀδελφὸν τοῦ δεινοῦ πράγματος ἐκώλυεν· Ἐπειδὴ ὁ Ἡρακλῆς τὸν τρίποδα χερσὶν ἔλαβεν, ὁ θεὸς αὐτῷ ἐπῆλθεν. Ἀλλ’ ὁ Ζεὺς κηδόμενος τῶν ἑαυτοῦ παίδων ἔπαυσε τὴν μάχην καὶ ἔταξε τάδε· „Ὦ παῖδες, ὑπακούσατε τῷ πατρί. Χρὴ τὸν τρίποδα ἐν τῷ μαντείῳ μένειν, ἡ δὲ Πυθία μαντεύσεται, τίνι τρόπῳ ὁ Ἡρακλῆς τῆς νόσου
2 ἐλεύθερος ἔσται.“